سرطان معده یکی از انواع شایع سرطانهاست که از بافتهای داخلی معده شروع میشود و این ناحیه را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری اغلب به علت نداشتن علائم خاص در مراحل ابتدایی، به طور زودرس تشخیص داده نمیشود و ممکن است در مراحل پیشرفته به سرعت گسترش یابد. از اهمیت بسیاری برخوردار است که افراد به علائم و عوامل خطر زای مرتبط با این سرطان آگاهی پیدا کنند و به موقع به پزشک مراجعه کنند.
ما در سایت دکتر محسن میرحسینی، به بررسی علل، علائم، تشخیص و درمان سرطان معده خواهیم پرداخت. همچنین، روشهای پیشگیری و اقداماتی که میتوان در کاهش خطر ابتلا به این بیماری انجام داد، نیز مورد بحث قرار خواهد گرفت. بیماری سرطان یک موضوع پیچیده و حیاتی است که نیاز به آگاهی و توجه بالایی از سوی جامعه دارد تا بتوانیم در پیشگیری و مدیریت آن موفق باشیم.
سرطان معده
سرطان معده، (Gastric Carcinoma) یک نوع سرطان است که از سلولهای داخل معده به وجود میآید. معده عضوی در دستگاه گوارش است که وظیفه هضم و تجزیه غذا را بر عهده دارد. سرطان معده معمولاً به صورت آهسته و بیعلامت در مراحل ابتدایی رشد میکند، که این باعث میشود تا بیمار در مراحل پیشرفته تشخیص داده شود. علائم معمول از جمله درد معده، تهوع، استفراغ، کاهش وزن، و مشکلات گوارشی میباشند. درمان این سرطان به مرحله بیماری، مکان انتشار، و سلامت عمومی بیمار بستگی دارد و ممکن است شامل جراحی برای حذف معده، شیمی درمانی، رادیوتراپی و مشاوره تغذیه باشد. پیشگیری و تشخیص زودرس از اهمیت بالایی در کاهش خطر ابتلا به این بیماری و افزایش شانس درمان موفقیتآمیز آن است.
علل سرطان معده
- عوامل ژنتیکی: تاریخچه خانوادگی سرطان معده میتواند یک عامل افزایش خطر ابتلاء میباشد. اگر یکی از اعضای خانواده به سرطان معده مبتلا بوده باشد، احتمال ابتلا به این بیماری در افراد دیگر خانواده نیز افزایش مییابد.
- عوامل محیطی: مصرف غذاهای نمکی، محصولات تند و چرب، مواد نگهدارنده و افزودنیهای شیمیایی در غذا ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان معده شوند. همچنین، مواد شیمیایی محیطی و عوامل محیطی نیز میتوانند از عوامل خطرزای دیگر میباشند.
- عفونت هلیکوباکتر پیلوری:هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) یک باکتری میکروسکوپی و موجوداتی انتروپاتوژنیک (میکروارگانیسمهای مخرب) میباشد که به ویژه در معده انسانها و دستگاه گوارش ایشان پیدا میشود. این باکتری به عنوان یک عامل عفونی معده شناخته میشود و میتواند به عفونت مزمن معده و التهاب معده منجر شود.عواملی مثل مصرف غذاهای نمکی، استفاده از دخانیات، محصولات تند و چرب، و عوامل محیطی میتوانند به افزایش خطر ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری و سرطان معده منجر شوند.
- سن و جنسیت: ریسک این سرطان با افزایش سن افزایش مییابد، و این بیماری در مردان بیشتر از زنان دیده میشود.
- عوامل دیگر: مصرف تنباکو، مصرف الکل، چاقی، و مشکلات مزمن معده مانند التهاب مزمن معده (گاستریت) نیز ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهند.
علائم سرطان معده
علائم این عارضه در مراحل اولیه معمولاً نادر و معمولی هستند. اما در مراحل پیشرفته ممکن است علائم زیر ظاهر شوند:
- درد معده: درد یا تورم در ناحیه معده که به دل درد های طولانی می انجامد.
- تهوع و استفراغ: افراد ممکن است تهوع و استفراغ مکرر داشته باشند.
- کاهش وزن بدون دلیل: از دست دادن وزن بدون انجام رژیم غذایی یا ورزش معمولی می تواند علامتی از این بیماری باشد.
- سیری زودرس: احتمال احساس پرشدن زودهنگام معده و سیری زودرس پس از مصرف غذا.
- اختلالات گوارشی: مشکلات هضمی مانند گرفتگی و سوزش در معده.
راههای تشخیص و درمان
برای تشخیص سرطان معده، انجام مراحل تشخیصی زیر توسط پزشک حیاتی است:
- بررسی تاریخچه پزشکی و بررسی جسمی بیمار: پزشک به سوالاتی در مورد علائم، تاریخچه خانوادگی و تاریخ مصرف داروها پرداخته و بررسی جسمی را انجام میدهد.
- آزمایشات خون: آزمایشات خون برای اندازهگیری علائم بیماری و تغییرات در سطح نشانه های وجود تومور، انجام میشود.
- آندوسکوپی: این روش به وسیله یک وسله انعطافپذیر به نام آندوسکوپ به بررسی دقیق معده و اخذ بیوپسی از نمونههای بافت معده جهت تشخیص سرطان کمک میکند.
- تصویربرداری: از جمله رادیولوژی، سونوگرافی، و سیتی اسکن برای تصویربرداری بخش های داخلی برای ارزیابی انتشار سرطان و مشخص کردن مرحله بیماری استفاده میشود.
پیشگیری از سرطان معده
پیشگیری از این نوع سرطان، میتواند با تغییر سبک زندگی و ایجاد عادات سالمی در زندگی روزمره انجام شود. در ادامه، روشهایی برای پیشگیری از آن را معرفی میکنم:
- تغذیه سالم: مصرف میزان زیادی میوه و سبزیجات، محصولات کاملماهی و مواد غذایی با فیبر غنی به تعویق ایجاد خطر ابتلا به سرطان معده میانجامد. از مصرف غذاهای نمکی، چربی، تند و پرپودر خودداری کنید. مصرف الکل و دخانیات را نیز به حداقل برسانید.
- کاهش عوامل خطرزا: تجنب تماس با عوامل خطرزا مثل ترکیبات شیمیایی مضر و مواد محیطی میتواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان معده کمک کند.
- مبارزه با عفونت هلیکوباکتر پیلوری: در صورت علائم عفونت هلیکوباکتر پیلوری مانند التهاب معده و آشفتگی معده، به پزشک مراجعه کنید و درمان مناسب را انجام دهید.
- توسعه عادات بهداشتی: رعایت عادات بهداشتی مانند شستشوی دست منظم و پخت به موقع غذاها میتواند از انتقال عفونتها و عوامل خطرزا جلوگیری کند.
- آزمونهای اسکرینینگ: در صورت داشتن تاریخچه خانوادگی سرطان معده یا در معرض عوامل خطر بالا بودن، مشاوره با پزشک در مورد آزمونهای اسکرینینگ ممکن است در تشخیص زودرس کمک کند.
- داروهای ضد اسید معده: در صورت داشتن تاریخچه قرارگیری زخم معده یا درمانهای مشابه، ممکن است پزشک داروهای ضد اسید معده تجویز کند تا خطر ایجاد زخمهای معده کاهش یابد.
- استفاده از آنتیبیوتیک: در صورت تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری، استفاده از آنتیبیوتیک توسط پزشک ممکن است عفونت را از بین ببرد و خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش دهد.
آزمون اسکرینینگ
آزمونهای اسکرینینگ برای تشخیص به منظور شناسایی موارد ابتدایی سرطان، زمانی که علائم و نشانههای ابتلا به سرطان هنوز ظاهر نشده یا به شدت نادر و غیرخاص هستند، انجام میشوند. این آزمونها به کمک تجهیزات و فنون پزشکی انجام میشوند و در صورت تشخیص مثبت، ممکن است بررسیهای تشخیصی دقیقتر انجام شود. در حالت عمومی، آزمونهای اسکرینینگ برای افرادی که در معرض عوامل خطرزای سرطان معده هستند یا تاریخچه خانوادگی مرتبط دارند، توصیه میشوند. برخی از آزمونهای اسکرینینگ تشخیص این سرطان عبارتند از:
- آزمایش خون: بررسی سطح مارکرهای توموری در خون میتواند به تشخیص سرطان معده کمک کند. افزایش سطح مارکرهای خاصی میتواند نشان دهنده وجود سرطان باشد. مثالهایی از مارکرهای توموری شامل CA 19-9 و CA 72-4 هستند.
- آزمایش تنفسی (Breath Test): برخی تستهای تنفسی میتوانند به تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری که ممکن است باعث افزایش خطر سرطان معده شود، کمک کنند.
- تصویربرداری: تصویربرداری با استفاده از تکنیکهای مانند سونوگرافی، سیتی اسکن (CT scan)، مغناطیسی هستهای (MRI)، و رادیولوژی (اشعهای) میتواند به تصویربرداری دقیقتر از داخل معده و بخش های اطراف آن کمک کند.
- آندوسکوپی: آندوسکوپی به وسیله یک آندوسکوپ (یک لوله انعطافپذیر با یک دوربین در انتها) انجام میشود. پزشک میتواند آن را از طریق دهان وارد بدن و داخل معده را مشاهده کند و نمونهبرداری از بافتهای مشکوک را انجام دهد.
سخن پایانی
سرطان معده یکی از بیماریهای جدی است که میتوان با پیشگیری و تشخیص زودرس، آن را کنترل کرد. این بیماری در مراحل ابتدایی ممکن است بدون علائم و نشانههای خاصی باشد، اما با توجه به علائمی نظیر درد مزمن معده، تغییرات در الگوی تغذیه، تغییرات در ترشحات استفراغی و مشکلات معده، باید به پزشک مراجعه کند.
پیشنهاد سایت فیت طب پیشگیری از سرطان معده از طریق انجام اقداماتی از قبیل داشتن تغذیه سالم، کاهش عوامل خطرزا، مقابله با عفونت هلیکوباکتر پیلوری،رعایت موارد بهداشتی، و در صورت نیاز، آزمونهای اسکرینینگ است که در صورت تشخیص و درمان زودرس، میتواند احتمال بهبود بیماری را افزایش دهد.
