بیماری آشالازی یا اختلال مری

بیماری آشالازی یا اختلال مری

آشالازی یک اختلال نادر در گوارش است که در آن ماهیچه‌های مری که غذا را از گلو به معده هدایت می‌کنند، به درستی وظیفه خود را انجام نمی دهند. در این حالت، عضله‌ای که باید برای عبور غذا به معده باز شود، به خوبی شل نمی‌شود. این مشکل می‌تواند باعث شود غذا و حتی مایعات به سختی به معده برسند و مشکلات خاصی را برای بیمار ایجا نمایند.

بیماری آشالازی باعث می شود که عضلات اسفنکتر پایینی مری (LES) به طور مداوم منقبض شوند و این عامل باعث می‌شود که مری نتواند غذا و نوشیدنی‌ها را به درستی به معده منتقل نماید.

علائم و نشانه‌های آشالازی

افراد مبتلا به بیماری آشالازی ممکن است علائم مختلفی را داشته باشند،مانند:

• دشواری در بلعیدن (دیسفاژی)
• درد یا ناراحتی در قفسه سینه
• سوزش سر دل
• بازگشت غذا به دهان (ریفلاکس)
• کاهش وزن بدون دلیل مشخص

علل بیماری آشالازی

تشخیص بیماری آشالازی

تشخیص آشالازی معمولاً از طریق ترکیبی از روش‌های پزشکی انجام می‌شود تا بهترین تشخیص ممکن از وضعیت مری فرد مورد نظر برای معالجه به دست آید. این روش‌ها شامل:

1. مانومتری مری: این آزمایش کلیدی است برای تشخیص آشالازی و بهترین روش برای سنجش عملکرد عضلات مری و دریچه بین مری و معده (اسفنکتر تحتانی مری) است. در این روش، یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر که به حسگرهای فشار مجهز است از بینی وارد مری می‌شود. این حسگرها فشار داخل مری را در حین بلعیدن ثبت می‌کنند.
2. باریم سوالو (بلع باریم): این تست تصویربرداری شامل بلعیدن مایعی است که حاوی باریم است و می‌تواند تصاویر X-Ray واضحی از مری فراهم کند. باریم باعث می‌شود تا مری در تصاویر X-Ray به خوبی دیده شود، و این اجازه می‌دهد تا پزشکان انسدادها، تنگی‌ها یا دیگر ناهنجاری‌های ایجاد شده را مشاهده نمایند.
3. اندوسکوپی: این روش نیز اجازه می‌دهد تا پزشکان مستقیماً داخل مری و معده را مشاهده کنند. اندوسکوپ، که یک دوربین کوچک در انتهای یک لوله انعطاف‌پذیر است، از طریق دهان وارد می‌شود. این روش می‌تواند برای بررسی زخم‌ها، التهاب و دیگر مشکلات ساختاری مفید فایده باشد.
4. آزمایشات دیگر: گاهی اوقات، پزشکان ممکن است آزمایش‌های دیگری را نیز توصیه کنند تا عوامل دیگری که ممکن است علائم مشابهی ایجاد کنند را رد یا تایید کنند. این آزمایش‌ها ممکن است شامل تست‌های خون، تست‌های عملکردی دیگر و … باشند.

استفاده از این تست‌ها به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دقیقی ارائه دهد و برنامه درمانی مناسبی را برای مدیریت آشالازی تدوین کند.

درمان آشالازی

در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای بیماری آشالازی وجود ندارد، اما روش‌های مختلفی برای کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی وجود دارد:

• داروهای شل کننده عضلات: برای کمک به شل شدن عضلات اسفنکتر پایینی مری.
• پیوند بالونی مری: گسترش بخشی از مری که بیش از حد تنگ شده است.
• جراحی: در موارد شدید، ممکن است جراحی برای برداشتن بخشی از مری که عملکرد ضعیفی دارد، ضروری باشد.

ارتباط بین آشالازی و چاقی

ارتباط مستقیمی بین بیماری آشالازی و چاقی به اثبات نرسیده است. آشالازی یک اختلال عصبی و عضلانی است که بیشتر به دلیل آسیب یا اختلال در اعصابی که کنترل عضلات مری را بر عهده دارند رخ می‌دهد، و علل آن بیشتر به فاکتورهای عصبی و ایمنی مرتبط است تا مسائل مربوط به وزن یا چاقی.

با این حال، چاقی می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت دستگاه گوارش داشته باشد و خطر ابتلا به شرایط دیگری مانند ریفلاکس معده به مری (GERD)، که می‌تواند علائمی شبیه به آشالازی ایجاد کند، را افزایش دهد. در افراد چاق، فشار بیشتری به دستگاه گوارش وارد می‌آید، که می‌تواند به افزایش خطر مشکلات مختلف سلامتی منجر شود.

پیشگیری از آشالازی

پیشگیری از آشالازی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، زیرا دلایل دقیق بروز این اختلال هنوز به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، اقداماتی وجود دارد که می‌تواند به کاهش ریسک ابتلا و پیشرفت بیماری آشالازی و در صورت بروز به مدیریت بهتر آن کمک کند:

1. نظارت بر سلامت دستگاه گوارش: مراجعه منظم به پزشک و انجام چکاپ‌های دوره‌ای می‌تواند به شناسایی سریعتر مشکلات احتمالی کمک کند. این امر به‌ویژه برای کسانی که علائم مرتبط با اختلالات گوارشی را دارند، اهمیت دارد.
2. کنترل عفونت‌ها: از آنجا که برخی تحقیقات پزشکی در رابطه با این بیماری، نشان داده‌اند که عفونت‌های خاص ممکن است به آسیب دیدن اعصاب مری منجر شوند، حفظ بهداشت دست و اجتناب از تماس با افراد آلوده و مبتلا ممکن است کمک‌کننده باشد.
3. رژیم غذایی سالم و متعادل: خوردن غذاهای سرشار از فیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل می‌تواند به سلامت دستگاه گوارش کمک کند و از یبوست جلوگیری نماید که خود می‌تواند فشار کمتری به مری واردشود.
4. مدیریت استرس: استرس مزمن می‌تواند بر سلامت دستگاه گوارش تأثیر بگذارد و احتمالاً به اعصاب آسیب برساند. فعالیت‌هایی مانند یوگا، مدیتیشن و ورزش منظم می‌تواند به کاهش استرس کمک شایانی نماید.
5. دوری از سیگار و الکل: مصرف سیگار و الکل می‌تواند باعث تشدید علائم و آسیب به دستگاه گوارش شود، بنابراین کاهش یا ترک این عادات مضر می‌تواند به حفظ سلامت مری کمک کند.

نتیجه‌گیری

بیماری آشالازی یک اختلال نادر اما جدی است که بر عملکرد مری تأثیر می‌گذارد. اگرچه درمان قطعی برای آن وجود ندارد، اما با استفاده از روش‌های مختلف می‌توان علائم را کاهش داد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید. اگر علائمی مشابه با آشالازی را تجربه می‌کنید، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید تا تشخیص و درمان مناسب برای آن صورت گیرد.

سوالات متداول:

1. آیا بیمای آشالازی شایع است؟
   • خیر، آشالازی یک بیماری نادر است و تخمین زده می‌شود که حدود 1 در هر 100,000 نفر در سال به آن مبتلا می‌شوند.
2. آیا آشالازی قابل درمان است؟
   • در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای آشالازی وجود ندارد، اما روش‌های مختلفی برای کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی وجود دارد.
3. آیا آشالازی می‌تواند خطرناک باشد؟
   • اگرچه آشالازی خود به خود خطرناک نیست، اما اگر درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند سوء تغذیه و آسپیراسیون (ورود غذا یا مایع به ریه‌ها) شود.
4. آیا رژیم غذایی خاصی برای افراد مبتلا به آشالازی توصیه می‌شود؟
   • بله، افراد مبتلا به بیماری آشالازی باید از غذاهایی که بلع آنها دشوار است اجتناب کرده و بهتر است که غذاهای نرم یا مایعات مصرف کنند. همچنین، مصرف غذاهایی که باعث تشدید ریفلاکس می‌شوند، باید حدالامکان محدود شود.